ΤΟ ΣΚΟΥΜΠΡΙ

(ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΑΦΗΓΗΜΑ)

"Ευτελές δείπνον ου ποιεί παροινία" (Διογένης)

(Το φτωχικό δείπνο δεν προκαλεί παραφορά)

Βασική αρχή της Μαρξιστικής οικονομίας, όπως αναπτύσσεται στο "Κεφάλαιο", είναι ο κοινωνικά αναγκαίος χρόνος εργασίας, που αντιπροσωπεύει το χρόνο που απαιτείται για την παραγωγή ενός εμπορεύματος σε μια συγκεκριμένη περίοδο ανάπτυξης της κοινωνίας και καθορίζει την αξία του κάθε εμπορεύματος στη διαδικασία της ανταλλαγής των εμπορευμάτων, είτε άμεσα, είτε μέσω του συναλλακτικό μέσου, του χρήματος.

Κάτω από αυτή την έννοια ο κοινωνικά αναγκαίος χρόνος εργασίας δεν είναι μόνο μια οικονομετρική παράμετρος, αλλά και ένας συνεκτικός παράγοντας της κοινωνικής ισορροπίας.

Σήμερα, λοιπόν, Σάββατο προκειμένου να συνοδεύσω το λεγόμενο "κρέας του φτωχού" (χαρακτηρίζεται έτσι λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες), τη φασολάδα, με κάτι αλμυρό, βρέθηκα έκπληκτος μπροστά στη σχετική προθήκη πολυκαταστήματος.

Ένα σκουμπρί καπνιστό σε ασημοποίκιλτη θήκη προκαλούσε την πενία του Έλληνα με την τιμή των 16 ευρώ, δηλαδή 5.500 δραχμών, περίπου, για να μη ξεχνάμε και τις εθνικές μας καταβολές.

Αυτόματα στο μυαλό μου αναδείχθηκε η πολιτική οικονομία του Μαρξισμού για την αξία του εμπορεύματος και κατέληξα πως η αξία του ενός σκουμπριού είναι ίση με τρεις περίπου μέρες εννιάωρης κατά μέρα μνημονιοπασοκοσυριζονεοδημοκρατικής απασχόλησης ενός από τους πολλούς πρώην συναδέλφους μου, καθηγητές της μουσικής, που αναγκάζονται, λόγω της ανεργίας, να ταξιδεύουν από τη Θεσσαλονίκη σε επαρχιακές πόλεις για να διδάξουν στα δημοτικά ωδεία με το περιούσιο ωρομίσθιο των 5,20 ευρώ.

Η ανάλυση των αριθμών είναι τραγική:

6 ώρες εργασίας Χ 5,20 = 31,20 ευρώ.

Αν από το ποσό αυτό αφαιρεθούν τα έξοδα μετάβασης και επιστροφής (περίπου 20 ευρώ) και αυτά ενός μικρογεύματος, που δεν θα περιλαμβάνει, σίγουρα, σκουμπρί (περίπου 6 ευρώ) και προστεθούν 3 ώρες για τη μετάβαση και την επιστροφή, προκύπτει πως απαιτούνται τρεις μέρες εννιάωρης απασχόλησης για να προσφέρει ένας από αυτούς τους εργαζόμενους στην οικογένειά του ένα συνοδευτικό σκουμπρί, χωρίς το κύριο γεύμα της φασολάδας, που αν έχει την απαίτηση να ζητήσει και αυτό, θα χρειασθεί απασχόληση 6-7 ημερών για την εξασφάλιση των διατροφικών αναγκών της οικογένειάς του για μια μέρα.....

Μπροστά στο δίλημμα, να σπαταλήσω, τρώγοντας το χρόνο εργασίας τριών ημερών ενός συναδέλφου μου, αποφάσισα με τη σοφία του Αριστοτελικού "ουκ εν τω πολλώ το ευ, άλλ' εν τω ευ τω πολλώ" να συνοδεύσω τη φασολάδα μου με μεταλλικό κουτί πλήρους αντζούγιας καθαρού βάρους 15 γραμμαρίων και κοινωνικά αναγκαίου χρόνου εργασίας μόλις μιας μέρας των εννέα ωρών των προαναφερθέντων συναδέλφων μου.

Τρώγοντάς, όμως, μου κάθισε στο λαιμό το πρώτο κομμάτι της αντζούγιας, γιατί έντρομος συνειδητοποίησα, πως ένα γραμμάριό της αντιστοιχεί με 0,6 ώρες εργασίας, τουτέστιν 2 σονάτες του Bach ή του Mozart ή 1,5 περίπου σονάτα από τις μεγάλες του Beethoven ή 1 κοντσέρτο του Tchaikovsky, κλπ..., που χόρτασα μόνο με τη σκέψη, πως καταναλώνοντας 5 γραμμάρια αντζούγιας, ως το 1/3 της οικογένειας, θα έτρωγα τόσα πολλά έργα μέσα σε τόσο λίγο χρόνο, που θα απαιτούνταν χωνευτικά σκευάσματα, που με τη σειρά τους θα απαιτούσαν μεγάλο κοινωνικά αναγκαίο χρόνο εργασίας, ισοδύναμο με πολύ περισσότερες σονάτες και κοντσέρτα, που δύσκολα θα απέφευγα την τύχη του συναδέλφου μας διθυραμβοποιού από τα Κύθηρα Φιλόξενου (435-380/379 π.Χ.), που πέθανε από την πολυφαγία.

Ποιος δεν θυμάται το ευφυολόγημα "μιάμιση σαρδέλλα μιάμιση δραχμή, τρεις σαρδέλλες πόσες δραχμές;", που λόγω της ευρωπαϊκής πλέον προοπτικής της χώρας μας θα μπορούσε να "επικαιροποιηθεί", όπως λένε και οι μνημονιομαλάκες, με το "μιάμιση σονάτα ενάμιση ευρώ, τρεις σονάτες πόσα ευρω;"

Μια και άρχισα με τον κυνικό φιλόσοφο Διογένη, ας κλείσω με τον ίδιο, γιατί μόνο με κυνισμό και σαρκασμό μπορεί να αντιμετωπιστεί το "Ωδείον Πρόβλημα" (κατά το Δήλειον Πρόβλημα του διπλασιασμού του κύβου):

"Πενία αυτοδίδακτος αρετή".

Και η μουσική, πολύ συχνά, όπως και η επανάσταση πάντα, είναι αυτοδίδακτες αρετές.

ΥΓ. Ο Φιλόξενος έζησε στην αυλή του τυράννου των Συρακουσών Διονυσίου, του οποίου κατέκρινε τα ποιήματα, γι αυτό και ο τύραννος τον φυλάκισε στο λατομείο.

Όταν τον αποφυλάκισε και του ζήτησε πάλι να κρίνει τα έργα του, ο Φιλόξενος απάντησε να τον οδηγήσουν ξανά στο λατομείο.

 Τα έργα των σύγχρονων τυράννων έχασαν το ρομαντισμό τους και δεν είναι ποιητικά, αλλά οικονομικά και οδηγούν στο λατομείο του κοινωνικού αποκλεισμού το λαό.  

POEMES POUR LE CHIEN

(ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΥΛΟ)

Για τα μάτια της Claudine, που από την πρώτη μας συνάντηση μου καθήλωσαν στο μυαλό τους παρακάτω στίχους του Aragon:

"Tes yeux sont si profonds qu'en me penchant pour boire

J'ai vu tous les soleils y venir se mirer

S'y jeter à mourir tous les désespérés

Tes yeux sont si profonds que j'y perds la mémoire"

(Louis Aragon: Les yeux d'Elsa)

(Τα μάτια σου είναι τόσο βαθιά που μέσα τους βυθίζομαι να πιω

Είδα όλους τους ήλιους μέσα τους να θαυμάζουν

Ρίχνοντας στο θάνατο κάθε απελπισία

Τα μάτια σου είναι τόσο βαθιά που μέσα τους χάνω τη μνήμη)

Παρακάτω παραθέτω τέσσερα ποιήματα, που την ελεύθερη - ποιητική και όχι λεκτική απόδοσή τους στην Ελληνική από τη Γαλλική γλώσσα έκανα σήμερα το βράδυ, ξημερώνοντας στις 20 Σεπτεμβρίου του 2015, ως αφιέρωμα μιας ποιητικής βραδιάς στην Claudine, ένα χρόνο από το θάνατό της στις 20 Σεπτεμβρίου του 2014.

Το πρώτο ποίημα του Baudelaire έχει μια σκληρή αλληγορία στο γνωστό ύφος του ποιητή και το χρησιμοποίησα το 2013 σε ένα πολιτικό σχόλιό μου.

Το δεύτερο και το τρίτο είναι του Eluard από την ποιητική συλλογή με τίτλο "Les animaux et leurs hommes" (Τα ζώα και οι άνθρωποί τους) και υπότιτλο "Les hommes et leus animaux " (Οι άνθρωποι και τα ζώα τους), που μόνο από τον τίτλο και τον υπότιτλο της συλλογής υποδηλώνεται η πρόθεση του ποιητή να αποκαλύψει τις αδυναμίες των ανθρώπων μέσα από το σαρκασμό των χαρισμάτων των ζώων.

Έτσι, στο σκύλο βλέπει την ανθρώπινη υποταγή, στο πουλί την ανθρώπινη ελευθερία, στην κότα τον ανθρώπινο συμβιβασμό, κλπ, ενώ με το ποίημα "Animal rit" (Γελαστό ζώο) προβάλλει την καθολικότητα της χαράς ανάμεσα στα ζώα και τους ανθρώπους ως μια αναγκαιότητα της φύσης.

Το τελευταίο ποίημα του Neruda είναι πιο τρυφερό και ρεαλιστικό, χωρίς να του λείπει και μια αύρα υπαρξιακού συμβολισμού.

Η απόδοση αυτών των ποιημάτων ήταν το μόνο, που είχα τη δύναμη να κάνω σήμερα.

Charles Baudelaire

Από το "Petits poèmes en prose"

Le chien et le flacon

" - Mon beau chien, mon bon chien, mon cher toutou, approchez et venez respirer un excellent parfum acheté chez le meilleur parfumeur de la ville".

Et le chien, en frétillant de la queue, ce qui est, je crois, chez ces pauvres êtres, le signe correspondant du rire et du sourire, s’approche et pose curieusement son nez humide sur le flacon débouché ; puis, reculant soudainement avec effroi, il aboie contre moi en manière de reproche.

« - Ah ! misérable chien, si je vous avais offert un paquet d’excréments, vous l’auriez flairé avec délices et peut-être dévoré. Ainsi, vous-même, indigne compagnon de ma triste vie, vous ressemblez au public, à qui il ne faut jamais présenter des parfums délicats qui l’exaspèrent, mais des ordures soigneusement choisies. »

Από το "Μικρά ποιήματα σε πρόζα"

Το σκυλί και το μπουκάλι

" - Ομορφό μου σκυλί, καλό μου σκυλί, αγαπημένο μου σκυλάκι, πλησίασε κι' έλα να αναπνεύσεις το υπέροχο άρωμα, που αγόρασα από τον πιο ξακουστό αρωματοποιό της πόλης".

Και το σκυλί, κουνώντας την ουρά του, που θαρρώ είναι σ' αυτά τα φτωχά πλάσματα σημάδι ανάλογο με το γέλιο και το χαμόγελο, σιμώνει και βάζει με περιέργεια την υγρή μουσούδα του στο ξεταπωμένο μπουκάλι, κι ύστερα κάνοντας πίσω ξαφνικά με αηδία, γαυγίζει σαν να με κατσαδιάζει.

  " - Α! Κακόμοιρο σκυλί, αν σου είχα πασάρει ένα πακέτo με βρωμιές, θα το είχες απολαύσει, ίσως και καταβροχθίσει. Έτσι, εσύ ανάξιε σύντροφε της θλιβερής ζωής μου, μοιάζεις το κοινό, που δεν πρέπει να το προσφέρεις φίνα αρώματα που του απαγοητεύουν, αλλά καλοδιαλεγμένες βρωμιές".

Paul Eluard

Από το Les animaux et leurs hommes: Les hommes et leus animaux

Chien

Chien chaud,

Tout entier dans la voix, dans les gestes

De ton maître,

Prends la vie comme le vent,

Avec ton nez.

Reste tranquille.

Σκύλος

Σκύλος παιγνιδιάρης,

Ατόφιος στη φωνή, στις χειρονομίες

του αφεντικού.

Πάρε τη ζωή σαν τον άνεμο,

Με τη μύτη σου.

Μείνε ήσυχος.

Animal rit

Le monde rit,

Le monde est heureux, content et joyeux

La bouche s’ouvre, ouvre ses ailes et retombe.

Les bouches jeunes retombent,

Les bouches vieilles retombent.

Un animal rit aussi,

Étendant la joie de ses contorsions.

Dans tous les endroits de la terre

Le poil remue, la laine danse

Et les oiseaux perdent leurs plumes.

Un animal rit aussi

Et saute loin de lui-même.

Le monde rit,

Un animal rit aussi,

Un animal s’enfui

Γελαστό ζώο

Ο κόσμος γελάει,

Ο κόσμος είναι ευτυχισμένος, πλήρης και χαρούμενος.

Ανοίγει το στόμα, ανοίγει τα φτερά του και ξαναπέφτει.

Τα στόματα των νέων ξαναπέφτουν,

Τα στόματα των γέρων ξαναπέφτουν.

Ένα ζώο, επίσης, γελάει,

Πλατιάζοντας τη χαρά με τις ακροβασίες του.

Σ’ όλα τα μέρη της γης

Το τρίχωμα κινείται, χορεύει το μαλλί

Και τα πουλιά χάνουν τα πούπουλά τους.

Ένα ζώο, επίσης, γελάει

Σαλτάρει μακριά από τον εαυτό του.

Ο κόσμος γελάει,

Ένα ζώο, επίσης, γελάει,

Ένα ζώο δραπετεύει.

Pablo Neruda

Ode au chien

Le chien me demande

mais je ne réponds pas.

Il saute, court dans le champ

et me pose mille questions sans parler

ses yeux

sont deux questions humides

deux flammes liquides qui interrogent

mais je ne réponds pas

parce que je ne sais pas

Homme et chien

parcourant la campagne

Les feuilles brillent comme si quelqu’un les avait

embrassées une par une

les oranges jaillissent du sol

pour faire des petites planètes dans les arbres

rondes comme la nuit,

et vertes

chien et homme nous allons par les parfums du monde

foulant le trèfle

la campagne du Chili

dans les doigts clairs de septembre.

Le chien s’arrête,

poursuit les abeilles

saute un ruisseau turbulent

écoute des lointains aboiements

pisse sur une pierre

et vient me porter le bout de son museau

à moi, comme un cadeau.

Dans sa douce fraîcheur

en me communiquant sa tendresse

il me demande des yeux

pourquoi le jour, pourquoi la nuit

pourquoi le printemps ne porte rien dans son panier

pour les chiens errants

sinon des fleurs inutiles

des fleurs, des fleurs, toujours des fleurs.

Voila ce que me demande le chien

voilà ce que je ne réponds pas.

Nous allons, homme et chien

dans cet immense matin vert

réunis par le vide exaltant de la solitude

où seuls nous existons

l’unité parfaite,

chien rosée et poète

car il n’y a pas d’oiseau caché sans trille

ni de fleur secrète sans arôme

pour deux compagnons

nous

dans ce monde humidifié par la nuit

distillation verte

prairie balayée par des rafales d’air orangé

le chuchotement des racines

la vie en cheminant, en respirant,

et l’amitié ancestrale

la chance

d’être chien, d’être homme

converti en un seul animal

à six pattes

la queue couverte de rosée.

Ωδή στο σκύλο

Ο σκύλος με ρωτάει απαιτώντας

αλλά εγώ δεν αποκρίνομαι.

Πηδάει, τρέχει στον κάμπο

και μου βάζει χίλιες ερωτήσεις χωρίς

μιλιά

τα μάτια του

είναι δυο υγρά ερωτηματικά

δύο φλόγες ρευστές που απορούν

αλλά εγώ δεν αποκρίνομαι

γιατί δεν γνωρίζω

Άνθρωπος και σκύλος

πλανόδιοι στην εξοχή

Τα φύλλα λάμπουν σαν κάποιος να τα 'χει

ένα ένα αγκαλιασμένα

τα πορτοκάλια εκθλìβονται στο έδαφος

σαν μικροί πλανήτες μέσα στα δέντρα, γυροβολώντας σαν τη νύχτα,

και πράσινο

σκύλος και άνθρωπος

βαδίζουμε στις ευωδιές του κόσμου

κουραστικό το τριφύλλι

η εξοχή της Χιλής

μέσα στα φωτισμένα δάχτυλα του Σεπτέμβρη.

Ο σκύλος σταματάει,

κυνηγάει τις μέλισσες

πηδάει ένα γάργαρο ρυάκι

αφουγκράζεται τα μακρινά γαβγίσματα

κατουράει σε μια πέτρα

και μου φέρνει τη μουσούδα του

σαν ένα δώρο.

Μέσα στη γλυκιά φρεσκάδα της

μου κοινωνεί την τρυφερότητά της

με ρωτάει επίμονα με τα μάτια

γιατί η ημέρα, γιατί η νύχτα

γιατί η άνοιξη δεν φέρνει στο καλάθι της τίποτα

για τα αδέσποτα σκυλιά

παρά μονάχα περιττά λουλούδια

λουλούδια, πάντα λουλούδια.

Να, αυτό που με ρωτάει απαιτητικά ο σκύλος

να, αυτό που δεν αποκρίνομαι.

Πορευόμαστε, άνθρωπος και σκύλος

μέσα σ’ αυτό το απέραντο πράσινο πρωινό

φιλιωμένοι από το υπέροχο κενό της μοναξιάς

όπου μόνοι μας υπάρχουμε

η τέλεια ενότητα,

σκύλος τρυφερός και ποιητής

γιατί δεν υπάρχει κρυμμένο πουλί χωρίς κελάηδημα

ούτε μυστικό λουλούδι χωρίς άρωμα

για δυο συντρόφους

εμείς

μέσα σ’ αυτόν τον υγρόκοσμο της νύχτας

πράσινη απόσταξη

σαρωμένο λιβάδι από τις ριπές του πορτοκαλί ανέμου

ο ψίθυρος των ριζών

η ζωή βηματίζοντας, αναπνέοντας,

η προγονική φιλία

η τύχη

να είσαι σκύλος, να είσαι άνθρωπος

μεταμόρφωση σε ένα μόνο ζώο

με έξι πόδια

η ουρά σκεπάζει την τρυφερότητα.

Μια και άρχισα με τον Aragon, θα κλείσω πάλι με τον ιδιο ποιητή με ένα απόσπασμα από το έργο του "Les voyageurs de l'imperiale" (Αυτοκρατορικοί ταξιδιώτες):

“La vie est un voyageur qui laisse traîner son manteau derrière lui, pour effacer ses traces”

(Η ζωή είναι ένας ταξιδιώτης, που σέρνει το πανωφόρι πίσω του να σβύσει τα ίχνη)

Από τη ζωή της Claudine, όμως, δεν έσβυσε και δεν θα σβύσει κανένα ίχνος, τουλάχιστον, μέχρι να σβύσουν τα ίχνη της δικής μου ζωής.

CLAUDINE, ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΑΠ' ΤΟ ΧΑΜΟ ΤΗΣ

4 Αυγούστου 2014, Η αρχή του τέλους

"Όθι τις αλγεί, τόθι και την χείραν φέρει"

Το ξέρω πως ο πόνος δεν δίνει δικαιώματα, όπως έλεγε ο Albert Camus, ούτε ακόμα και γι' αυτό το σύντομο σημείωμα, γιατί αν κάποιος έχει πειστεί για την απελπισία του θα πρέπει να ενεργεί σα να ελπίζει ή να αυτοκτονεί, σύμφωνα, πάλι, με τον Camus.

Εκτός, θα τολμούσα να συμπληρώσω, αν είναι ανίκανος ή δειλός, όπως εγώ και για τα δύο.

Στο νου μου τριγυρίζει μια φράση του Marcel Proust, “le bonheur est salutaire pour le corps, mais c'est le chagrin qui développe les forces de l'esprit" (η ευτυχία είναι γιατρικό για το σώμα, αλλά είναι η θλίψη που αναπτύσσει τις δυνάμεις του πνεύματος) και ένα χρόνο μετά την περιπέτεια του θανάτου της Claudine, που άρχισε τη μέρα των γενεθλίων της, στις 4 Αυγούστου του 2014, με καρδιακή κάμψη και έκλεισε ενάμισι μήνα αργότερα, στις 20 Σεπτεμβρίου, με τον τελικό χαμό της, βλέπω πως o χρόνος είναι σταματημένος σ' εκείνες τις μέρες της ανείπωτης και ατέλειωτης θλίψης, που καθηλώνει το μυαλό μου στην ανυπαρξία.

Στην ανυπαρξία της σκέψης και της ελπίδας, χωρίς ένα ανοιχτό παράθυρο, χωρίς ένα φωτισμένο παράθυρο, όπως θα έλεγε ο Paul Eluard.

La nuit est toujours complète (Η νύχτα πάντα είναι πλήρης)*

Για δέκα, περίπου, χρόνια αγωνιστήκαμε, οι γιατροί, ο Τάσος Αμασλίδης και ο καθηγητής Μαθιός Μυλωνάκης, η σύζυγός μου κι' εγώ, για τη ζωή της Claudine, αντιμετωπίζοντας με κάθε επιμέλεια, σχολαστικότητα και επιστημοσύνη τη Λεϊσμανίαση, γιατί η ζωή της ήταν κάτι πολύ μεγάλο και σημαντικό να το αφήσουμε στη φροντίδα του Θεού, αλλά το βράδυ του καρδιακού της επεισοδίου, πριν ένα χρόνο, δεν έπρεπε να αφήσουμε και τα μικρά στην τύχη, "των άγαν γαρ άπτεται Θεός, τα μικρά δ’ εις τύχην αφείς εά" (Πλούταρχος), όταν το επιβατικό αυτοκίνητο αρνούταν, λόγω αποφόρτισης της μπαταρίας, να ξεκινήσει, για την επείγουσα διακομιδή της από τη Χαλκιδική στη Θεσσαλονίκη, οπότε επιστρατεύσαμε το αγροτικό, ενώ η ίδια είχε οχυρωθεί στο αγαπημένο της κρησφύγετο, στη φυτεία με τις μπανανιές, όπου έβρισκε άσυλο κάθε φορά που έβλεπε τις ετοιμασίες της αναχώρησής μας από τον αγαπημένο της τόπο, ίσως, γιατί κάθε φορά είχε την αβεβαιότητα της επιστροφής, όπως κι εγώ από τότε ζω με τη βεβαιότητα της άρνησης της επιστροφής.

"Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί" (Γιώργος Σεφέρης).

Δεν μπορώ, ακόμα, να αποδεχτώ, ούτε καν ως άλλοθι δειλίας, την Ομηρική ελπίδα "τέτλαθι δη, κραδίη και κύντερον άλλο ποτ’ έτλης" (κράτα καρδιά μου, που άντεξες σκληρότερο πόνο), μια και δεν δοκίμασα σκληρότερο πόνο από αυτόν του χαμού της.

Είναι αλήθεια, πως ορισμένες φορές είμαι μετέωρος ανάμεσα στο δημιουργικό πάθος της καταστροφής, όπως το χαρακτήριζε ο Mikhail Bakounin, που για μένα είναι το πάθος της ζωής, του θανάτου και της αγάπης της Claudine και το Θεόπεμπτο προφητικό λόγο του Κοσμά του Αιτωλού, πως "όσοι θα ζουν τότε (κατά την ερμηνεία μου, σήμερα) θα τρέξουν στα μνήματα και θα φωνάξουν: εβγάτε σεις οι πεθαμένοι να μπούμε μεις οι ζωντανοί".

Έτσι, στις σημερινές μέρες της ευρωπαϊκής βαρβαρότητας και του ευρωπαϊκού κεκτημένου της ψυχικής και οικονομικής ανέχειας, τις μέρες, που κατά τον Michel Foucault, δεν υπάρχει για κανέναν η βεβαιότητα πως θα αποφύγει τη φυλακή, η μόνη χαραμάδα παρηγοριάς είναι πως, αν ζούσε η Claudine, δεν θα είχα τη δυνατότητα να της προσφέρω την ίδια άνεση στη ζωή και το θάνατο, ώστε, κατά τον Bertolt Brecht, να αμφισβητώ το φόβο, όχι, όμως, και τη θλίψη του θανάτου της, απέναντι σε μια επερχόμενη ανεπαρκή ζωή.

Μια γαλλική άποψη για τη ζωή και το θάνατο, τη θλίψη και την ευτυχία, που δεν θυμάμαι τον εμπνευστή της, λέει, πως "entre la vie et la mort, il n'y a qu'un pas, entre la tristesse et le bonheur, il y a une route infinie" (ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο δεν υπάρχει παρά μονάχα ένα βήμα, ανάμεσα στη θλίψη και την ευτυχία υπάρχει ένας ατέλειωτος δρόμος).

Αυτό το βήμα ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο το έζησα με το χαμό της Claudine κι' ακόμα δεν έκανα και αρνούμαι να κάνω έστω και ένα βήμα στον ατέλειωτο δρόμο ανάμεσα στη θλίψη και την ευτυχία.

Εξάλλου, "ευδαίμονες οίσι κακών άγευστος αιών" (ευτυχισμένοι είναι αυτοί που δεν γεύτηκαν - γνώρισαν - ποτέ συμφορά) (Σοφοκλής).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

(Σε Γαλλική και Ελληνική γλώσσα για να τιμήσω το όνομά σου, την αγάπη σου, που μόνο η γλώσσα του έρωτα θα μπορούσε να αποδώσει και να αναπολήσω εκείνες τις αξέχαστες νύχτες της αγρύπνιας, της αγωνίας και του διαλογισμού δίπλα σου)

Αγαπημένη μου Claudine

Ας αρχίσω από τα νέα της τραγικής καθημερινότητας, λέγοντας πως τον τελευταίο μήνα ζούμε στη χώρα μας μια κοσμογονία πολιτικού τυχοδιωκτισμού, αμοραλισμού και απάτης, που ανέτρεψε ακόμα και το Θεόπνευστο Ευαγγελικό λόγο "μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου” (Κατά Ματθαίον Ιερόν Ευαγγέλιον ΣΤ', 3), που μόνο μαζί σου θα μπορούσα να συζητήσω σε έναν από εκείνους τους ατέλειωτους νυχτερινούς μας διαλόγους.

Ίσως, βέβαια, αν ζούσες δεν θα καταλάβαινες τα λεγόμενα capital controls και τις bank holidays, που αποτελούν υποκοριστικά της κτηνώδους βίας, του φαλιμέντο και της λεηλασίας των τραπεζοφασιστών και των κυβερνητικών τους λακέδων (laquais, αν προτιμάς τη Γαλλική γλώσσα), που παλιότερα τους κρατούσαν από το δεξιό και σήμερα από το "αριστερό" χέρι.

Προσπαθώντας, λοιπόν, να ανασυντάξω έναν εικονικό διάλογο, στην πραγματικότητα μονόλογο, μέσα στο "κλίμα της απουσίας" (Ελύτης) σου, ανέσυρα από τον αρτηριοσκληρωτικό δίσκο της μνήμης μου διάφορες σκόρπιες, ίσως, και δευτερεύουσας σημασίας σκέψεις, που είχα καταγράψει, ξεφυλλίζοντας κάποια, εκ πρώτης όψεως, αδιάφορα βιβλία στον πάγκο ενός Παρισινού παλαιοπωλείου της La Rive Gauche (Αριστερής Όχθης), που έκρυβαν, όμως, αιχμηρές πολιτικές αλήθειες.

Από ένα βιβλίο με ιστορίες από την Ινδία, χώρα που ασκούσε πάντα μια ξεχωριστή γοητεία επάνω μου, θυμήθηκα δύο φράσεις:

“Je ne suis ni l'aile droite ni l'aile gauche. Je suis l'oiseau” (Δεν είμαι ούτε το δεξιό, ούτε το αριστερό φτερό. Είμαι το πουλί).

Από το βιβλίο "Les grands cimetières sous la lune" του Georges Bernanos ήρθαν στην επιφάνεια της μνήμης μου τρεις φράσεις:

“Il y a une bourgeoisie de gauche et une bourgeoisie de droite. Il n'y a pas de peuple de gauche ou de peuple de droite, il n'y a qu'un peuple” (Υπάρχει μια αριστοκρατία της Αριστεράς και μια αριστοκρατία της Δεξιάς. Δεν υπάρχει λαός της Αριστεράς και λαός της Δεξιάς. Δεν υπάρχει παρά ένας λαός).

Από το βιβλίο Mon coeur mis à nu του Guy Mollet είχε ξεμείνει στη μνήμη μου μια πικρή γεύση:

“Les communistes ne sont pas à gauche... Ils sont à l'Est” (Οι κομμουνιστές δεν είναι στην Αριστερά... Είναι στην Ανατολή).

Και, τέλος, αναδύθηκε ο εφιάλτης μιας τραγικής πλάνης από τη γαλλική μετάφραση του Ιούλιου Καίσαρα του William Shakespeare:

“Tout captif porte dans sa main gauche le pouvoir d'anéantir sa servitude” (Όλοι οι αιχμάλωτοι έχουν στο αριστερό τους χέρι την εξουσία να εξολοθρεύσουν την υποτέλεια).

Τραγική πλάνη, γιατί δεν ισχύει για τους αιχμαλώτους του στρατοπέδου συγκέντρωσης του ευρώ, τους Έλληνες, που επιμένουν να είναι αιχμάλωτοι με σύνθημα "μένουμε Ευρώπη".

Αγαπημένη μου Claudine

Θα πρέπει να ομολογήσω, πως σπατάλησα τη ζωή μου, ανάμεσα σε βίβλους γραμμάτων και αριθμών που, κατά τον Οδυσσέα Ελύτη, μεταφέρουν την πάσα υποταγή και δύναμη της εξουσίας και της υποκρισίας του ανθρώπου και χρειάστηκε να γνωρίσω μέσα από τη μεγαλοσύνη σου, που μου χάρισες για δώδεκα χρόνια, ένα μήνα και δεκαέξι μέρες, την αυτογνωσία για να αντιληφθώ τα λόγια του Sigmund Freud, όπως τα θυμάμαι από τη γαλλική τους απόδοση:

"Les chiens aiment leurs amis et mordent leurs ennemis, à la différence des êtres humains qui sont incapables d'amour pur et ne peuvent s'empêcher de mélanger l'amour et la haine dans leurs relations mutuelles."

(Τα σκυλιά αγαπούν τους φίλους τους και δαγκώνουν τους εχθρούς τους, σε αντίθεση με τα ανθρώπινα όντα, που είναι ανίκανα για καθαρή αγάπη και δεν μπορούν να αποτρέψουν την ανάμειξη της αγάπης και του μίσους στις αμοιβαίες τους σχέσεις).

Αγαπημένη μου Claudine

Πέρασα ατέλειωτα μερόνυχτα μελετώντας εκατομμύρια εκατομμυρίων ήχους και ηχοχρώματα των William Wallace, Gabriel Fauré, Arnold Schoenberg, Jean Sibelius και κυρίως του Claude Debussy, που έχουν για αρχή τους το έργο "Pelléas et Mélisande" του συμβολιστή θεατρικού συγγραφέα και ποιητή Maurice Maeterlinck, "κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας ανάμεσα σε κίτρινα δέντρα", με τα λόγια του Γιώργου Σεφέρη και χρειάστηκε μόνο το κούνημα της ουράς σου ("les chiens ont le sourire dans la queue" - τα σκυλιά έχουν το χαμόγελο στην ουρά - Victor Hugo) για να κατακτήσω την επιγραμματική και αφοριστική σαφήνεια του ίδιου θεατρικού συγγραφέα και ποιητή, του Maurice Maeterlinck:

"Parmi toutes les formes de la vie qui nous entourent, pas une - hors le chien - n’a fait alliance avec nous"

(Ανάμεσα σε όλες τις μορφές της ζωής που μας περιβάλλουν, καμιά - εκτός του σκύλου - δεν έχει κάνει συμμαχία μαζί μας).

Αγαπημένη μου Claudine

Μέσα από τη σχέση μας μπόρεσα να κατανοήσω την ασημαντότητα της ανθρώπινης γνώσης, μπροστά στο μεγαλείο της δικής σου, που με τόσο γλαφυρό τρόπο καταγράφει ο Octave Mirbeau:

"Les chiens, qui ne savent rien, comprennent ce que nous disons, et nous qui savons tout, nous ne sommes pas encore parvenus à comprendre ce qu’ils disent"

(Τα σκυλιά, που δεν γνωρίζουν τίποτα, αντιλαμβάνονται αυτά που λέμε και εμείς που γνωρίζουμε τα πάντα δεν ήμαστε ακόμα σε θέση να αντιληφθούμε τα λεγόμενά τους).

Αγαπημένη μου Claudine

Ο δάσκαλος των δασκάλων των δασκάλων μας, o Εric Satie, είχε μια επιγραμματικότητα και ευθυκρισία στη σοφία του, όταν για παράδειγμα μετά την πρεμιέρα του έργου "La Mer" του Claude Debussy, το 1905, θέλοντας να στηλιτεύσει τον περιγραφικό χαρακτήρα του έργου, που αρνούταν ο Debussy, είπε πως το έργο είχε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία στις 11.15**.

Ο ίδιος, λοιπόν, δάσκαλος με το λιτό του λόγο είπε και κάτι άλλο, που δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω:

"Plus je connais les hommes, plus j’admire les chiens"

(Όσο περισσότερο γνωρίζω τους ανθρώπους, τόσο περισσότερο θαυμάζω τα σκυλιά).

Δημήτρης Αθανασιάδης

Ξημερώνοντας, 4 Αυγούστου 2015

* Παράφραση του ποιήματος "La nuit n'est pas jamais complète" (Η νύχτα ποτέ δεν είναι πλήρης) του Paul Eluard:

"La nuit n'est pas jamais complète

Il y a toujours, puisque je le dis,

Puisque je l'affirme

Au bout de chagrin

Une fenêtre ouverte,

Une fenêtre éclairée

Il y a toujours un rêve qui veille,

............................................."

(Η νύχτα ποτέ δεν είναι πλήρης

Υπάρχει πάντα, καθώς το λέω,

Καθώς το βεβαιώνω,

Στην άκρη της θλίψης

Ένα παράθυρο ανοιχτό,

Ένα παράθυρο φωτισμένο,

Υπάρχει πάντα ένα όνειρο που ξαγρυπνά,

...........................................)

** Ο Claude Debussy, ο αντιπροσωπευτικότερος συνθέτης του Γαλλικού Εμπρεσιονισμού, ήταν αντίθετος στον περιγραφικό και προγραμματικό χαρακτήρα της μουσικής, που συνδέθηκε με το Ρομαντισμό, γι' αυτό και στα έργα του δεν έδωσε ποτέ το όνομα του "Συμφωνικού Ποιήματος", που ήταν αντιπροσωπευτική περιγραφική και προγραμματική φόρμα του Ρομαντισμού.

Ο Debussy το συμφωνικό έργο του "La Mer" (Η Θάλασσα) το ονόμασε "Trois esquisses symphoniques pour orchestre" (Τρία συμφωνικά σκίτσα για ορχήστρα), που και μόνο από την ονομασία τους αποκαλύπτεται ο περιγραφικός τους χαρακτήρας, αυτόν που καυτηρίασε με τον έξυπνο τρόπο, που προανέφερα, ο Satie:

Πρώτο σκίτσο: "De l'aube à midi sur la mer" (Από την αυγή ως το μεσημέρι στη θάλασσα)

Στο μέρος αυτό, λίγο πριν το τέλος του, λίγο πριν το μεσημέρι, στις 11.15, ήταν που ο Satie βρήκε κάποια ενδιαφέροντα, όπως είπε, στοιχεία.

Δεύτερο σκίτσο: "Jeux de vagues" (Παιχνίδια των κυμάτων)

Τρίτο σκίτσο: "Dialogue du vent et de la mer" (Διάλογος του αέρα και της θάλασσας)

LES MAILLES DU POUVOIR

1
LES MAILLES DU POUVOIR 
(ΟΙ ΒΡΟΓΧΟΙ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ)
ΣΤΟΝ ΦΙΛΟ ΜΟΥ
ΜΑΡΚΟ (ΚΑΤΑ ΚΟΣΜΟ) 
ΚΑΙ 
ΜΙΧΑΛΗ (ΚΑΤΑ ΤON ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΑΓΩΝΑ)
"Το να πεθαίνεις είναι παθητικότητα, η αυτοκτονία ενεργητικότητα" (André Malraux)
Μάρκο φίλε μου
Τόσα χρόνια, όντας όλοι μας ζωνανοί, δεν γιορτάζαμε, όπως συνηθίζεται, τις μέρες της γιορτής μας,
περιφρονώντας τον μικροαστισμό και την υποκρισία μιας κοινωνίας, που αναζητεί και κατασκευάζει
άλλοθι ευτυχίας για να διασκεδάσει τη δυστυχία της.‎
Η αλήθεια είναι πως προβληματΙσθηκα πολύ να επιλέξω την τιμή ανάμεσα στην ονομαστική και την
αντιδικτατορική σου γιορτή, επιλέγοντας, τελικά, την πρώτη, που έχει το όνομα ενός εγκόσμιου
Αποστόλου και χρονικογράφου, του Ευαγγελιστή Μάρκου, από τη δεύτερη, που έχει το όνομα ενός
μεταφυσικού ψυχοδεσμοφύλακα και κατακτητή των ψυχών, του Αρχάγγελου Μιχαήλ.
Εξάλλου, το όνομα Μιχάλης του αντιδικτατορικού αγώνα το διαφύλαξες με σεβασμό ως πολύτιμο
κειμήλιο της ιστορίας και δεν το κατέβασες προς εμπορία στη λαϊκή αγορά της μεταπολιτευτικής
περιόδου, στο παζάρι της οποίας πουλήθηκαν για χρυσάφι ακόμα και τα μπακίρια αυτού του αγώνα,
χαλκοί ηχούντες και κύμβαλα αλαλάζοντα.
Ταυτόχρονα, θυμάμαι και τη δική μου αντιστασιακή ασημαντότητα, που με το βαρύγδουπο όνομα
Μάρκος Ρωσίδης της Ορθόδοξης Μαρξιστικής "Εκκλησίας", είχα τη ψευδαίσθηση του αγώνα,
διαθέτοντας ίχνη του πνευματικού μου χωροχρόνου σ' αυτόν, τη στιγμή που ο περισσότερος ήταν
δοσμένος στη μουσική πρωτοπορία της la rive droite, παιδική ασθένεια που ακόμα και σήμερα δεν
μπόρεσα να ξεπεράσω ως περιφεριακός και μοναχικός αντιμνημονιακός, αντιφασιστικός και
αντιναζιστικός σχολιαστής, με μοναδικό, ίσως, επίτευγμά μου να ονοματίσω από τις πρώτες στιγμές της
κρίσης το κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό σύστημα της χώρας μας, της Ευρώπης και του συνολικού
ιμπεριαλιστικού σταδίου του καπιταλισμού, ως τραπεζοφασισμό ή χρηματοπιστωτικό φασισμό, που
από πολλούς, ακόμα και από εσένα, τότε, ο χαρακτηρισμός μου αυτός θεωρήθηκε μια συνηθισμένη
μου υπερβολή, χωρίς να διστάσεις στη συνέχεια πρώτος να αλλάξεις γνώμη και να συνταχθείς μαζί
μου.
Μάρκο φίλε μου
Τα τελευταία χρόνια ήσουν αρνητικός σε κάθε βοήθεια.
Ήσουν αρνητικός στον κύκλο της Χαϊδελβέργης, μερικοί από τους οποίους έγιναν ισχυροί οικονομικοί
παράγοντες και όσοι γνωρίζουν καταλαβαίνουν, κυρίως, ποιον εννοώ. Ήσουν αρνητικός και στα
πολιτικά πρόσωπα του κύκλου αυτού, ακόμα και σε συντοπίτη μας εκτός του κύκλου της Χαϊδελβέργης,
που έγινε διευθυντής τοπικής εφημερίδας, στην οποία θα μπορούσες να ευδοκιμήσεις ως
2
αρθρογράφος και σχολιαστής. Ήσουν, τέλος, αρνητικός σε παιδικό μας φίλο και συμμαθητή μας,
υπουργό με μεγάλη δύναμη, που παρά την ιδεολογική μας διάσταση, δεν έπαψε να είναι φίλος και
συμμαθητής.
Κάθε φορά που σου έκανα μια πρόταση για τους παραπάνω, την απέρριπτες λέγοντάς, "Δημήτρη,
άφησέ τους αυτούς, δεν είναι σαν και εμάς και δεν καταλαβαίνουν τον άνθρωπο".
Το πρόβλημα, όμως, πρακτικά ήταν, πως οι 3‐4 σαν και εμάς, χωρίς να είναι όλοι κομμουνιστές, που
καταλαβαίναμε τον άνθρωπο, δεν μπορούσαμε να στηρίξουμε την ύπαρξή σου από το λεηλατημένο
υστέρημά μας, που άφησε πίσω του ο τραπεζοφασισμός κι έτσι προτίμησες "ένα άθλιο τέλος, παρά μια
αθλιότητα χωρίς τέλος", σύμφωνα με το σημείωμα, που άφησες στον τόπο της αυτοθυσίας σου,
παραμένοντας Μαρξιστής και όχι απλά αριστερός μέχρι το τέλος.
Δεν άκουγες ούτε καν την άποψη του Proudhon, που χρημιμοποιούσα ως επιχείρημα, πως "στον
κομμουνισμό ο καθένας εργάζεται σύμφωνα με τις ικανότητές του και αμείβεται σύμφωνα με τις
ανάγκες του", γιατί εσύ έβαζες ποιοτικές και όχι μόνο ποσοτικές προϋποθέσεις και βέβαια, γιατί δεν
ευτυχήσαμε να ζήσουμε σε κομμουνισμό, αλλά τα τελευταία χρόνια στην πιο αισχρή μορφή του
καπιταλισμού, τον χρηματοπιστωτικό ολοκληρωτισμό, που δεν έχει ούτε καν το ρομαντισμό της
δημιουργικής παραγωγής, παρά μονάχα τη χυδαιότητα της συσσώρευσης παρασιτικού πλούτου.
Ίσως, βέβαια, ως φυσικός γνώριζες καλύτερα από εμάς, πως αντί για τη δύναμη, αποτιμάται συχνότερα
το έργο που παράγει, που στον κοινωνικό χώρο θέλει τον καπιταλισμό να μην αποτιμά την αξία της
εργατικής δύναμης, γιατί θα εξαφανιζόταν η υπεραξία, αλλά την αξία του προϊόντος της, γεγονός που
οδήγησε έναν ελεύθερο στοχαστή, τον Foucault, να προτείνει την έναρξη της μελέτης του Κεφαλαίου
του Marx από το τέταρτο μέρος, που αφορά την παραγωγή της σχετικής υπεραξίας, αλλά και έναν
στρουκτουραλιστή Μαρξιστή, τον Altusser, να προτείνει την ανάγνωση από το δεύτερο μέρος. Ο
Foucault ήταν πιο παραστατικός, ακόμα και με τον εντυπωσιακό τίτλο της ομιλίας του στη Βραζιλία το
1981 "Les mailles du pouvoir" (Οι βρόγχοι της εξουσίας), ένας από τους οποίους βρόγχους της εξουσίας
είναι η υπεραξία και ένας άλλος ή ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, τίτλο που επέλεξα και για το
σημείωμά μου αυτό, γιατί, κάνοντας λογοπαίγνιο, μια και διάγουμε τη θεωρία των παιγνίων, οι
βρόγχοι αυτοί είναι που σε οδήγησαν στο θάνατο.
Θα θυμάσαι φαντάζομαι τις επίμονες ερωτήσεις μου να μου προσδιορίσεις από την αναθεωρητική
άποψη του Μαρξισμού ποια είναι τα μέσα παραγωγής του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού και ποια
η αξία και η υπεραξία των προϊόντων που παράγει και την Αριστοτελική διάσταση, που σου έδινα, για
την παραγωγή χρήματος εκ χρήματος:
"ευλογώτατα μισείται η οβολοστατική δια το απ' αυτού του νομίσματος είναι την κτήσιν και ουκ εφ
όπερ επορίσθη. Μεταβολής γαρ εγένετο χάριν, ο δε τόκος αυτό ποιεί πλεον. 'Οθεν και τούνομα τούτ'
είληφεν• όμοια γαρ τα τικτόμενα τοις γεννώσιν αυτά εστίν ο δε τόκος γίνεται νόμισμα εκ νομίσματος.
'Ωστε και μάλιστα παρά φύσιν ούτος των χρηματισμών εστιν (Πολιτικά Α, 1258b).
Ορισμένες φορές επιστράτευσα και τους Πατέρες της Εκκλησίας, όπως τις "Αποσημειώσεις στα
Πολιτικά και Οικονομικά του Αριστοτέλη" του Γεννάδιου του Σχολάριου:
"Ότι της οικονομικής μέρος ή κτητική, των δε κτήματων, ά και πρακτικά όργανα ή ποιητικά καλούμεν,
τα μεν εισίν έμψυχα, τα δε άψυχα, όσον τω κυβερνητικώ ο οίαξ* και ο πρωρεύς**, είη αν ουν και ο
δούλος όργανον πρακτικό και κτήμα.
3
Ότι βίοι ανθρώπων εισίν εξ: ο νομαδικος, ‎ο γεωργικός, ο ληστρικός, ο θηρευτικός και ο καπηλικός.
Αι οικονομία τέσσερις εισίν ως εν τύπω διαλέγεσθαι: βασιλική, σατραπική, πολιτική, ιδιωτική.
....................
Τρίτον δε την πολιτική. Ταύτης δε κρατΙστη μεν πρόσοδος η από των ιδίων εν τη χώρα γινομένων. Είτα
από εμπορικών και δι' αγώνων. Είτα η από εγκυκλίων".‎‎
(* Το πηδάλιο της κυβέρνησης, ** Ο κατά την πρώραν πλοίου αγρυπνών ναύτης ή αξιωματικός ως ο
κυβερνήτης κατά την πρύμναν)
ή ακόμα και τη συνθηματική φράση του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά "γεννήματα γαρ... οίον εχιδνών
οι τόκοι αποτελούσιν". ‎
Ήταν στιγμές που αμφισβητούσα τον τρόπο της σκέψης και της αντίδρασής σου και στιγμές που σε
δικαίωνα. Πράγματι, πολλοί από αυτούς ήταν τόσο διαφορετικοί από εμάς και τόσο μακριά μας, που
ενώ καθημερινά τους βλέπουμε μπροστά μας στα ΜΜΕ (Μέσα Μνημονιοναζιστικής Επικοινωνίας), δεν
βρήκα τον τρόπο να επικοινωνήσω με κάποιους από αυτούς μαζί τους, για να τους ενημερώσω για το
δραματικό τέλος σου. Οσο για το αν καταλαβαίνουν τον άνθρωπο, σήμερα είμαι πεπεισμένος πως
κάποιοι από αυτούς θεωρούν γεγονός μόνο ένα πιστωτικό ατύχημα (πιστωτικό γεγονός), ενώ ο
θάνατός σου, όπως και τόσων άλλων, είναι μια ασήμαντη ανθρωπιστική λεπτομέρεια, ίσως και
αναγκαία για να αποτρέψει το γεγονός αυτό.
Πολύ συχνά βρισκόμασταν απέναντι. Εγώ με τη Μαρξιστική ορθοδοξία, από την οποία δεν εξαιρούσα
ούτε τον Σταλινισμό, που θεωρούσα μια παρεξηγημένη παράμετρο της πολιτικής ιστορίας, όχι όμως
και της κοινωνικής, γιατί είχε το θάρρος να υπερβεί τα μέτρα της προσποιητής ευπρέπειας του
λεγόμενου "πολιτικού πολιτισμού", που αποδέχεται την κοινωνική βαρβαρότητα για να μην ενοχλήσει
το savoir vivre της πολιτικής συμπεριφοράς κι εσύ με τον αναθεωρητισμό, που νόμιζε πως μπορούσε
να αλλάξουν οι βασικές παράμετροι του Μαρξισμού με τον εκσυγχρονιστικό λογιωτατισμό.
Η ιδιοκτησία, όμως, των μέσων παραγωγής και η υπεραξία δεν μεταβάλλονται στα θεμέλια της
εκμετάλλευσης, ακόμα κι αν τα μέσα παραγωγής του παραγωγικού καπιταλισμού έδωσαν τη θέση τους
σε αυτά του παρασιτικού χρηματοπιστωτικού και η υπεραξία του εμπορεύματος στην υπεραξία του
χρήματος, που από συναλλακτικό έγινε παραγωγικό μέσο.
Μάλιστα, ορισμένες φορές για να σχολιάσω τις Μαρξιστικές προθέσεις των λεγόμενων αριστερών, σου
ανέφερα τον Αριστοτελικό λόγο περί μέρους και όλου από το έργο του "Ηθικά Νικομάχεια" "επεί δε το
άνισον και το παράνομον ου ταυτόν αλλ' έτερον ως μέρος προς όλον (το μεν γαρ άνισον άπαν
παράνομον, το δε παράνομον ουχ άπαν άνισον)", για να καταλήξω στο συμπέρασμα "το μεν γαρ
Μαρξιστικόν άπαν αριστερόν, το δε αριστερόν ουχ άπαν Μαρξιστικόν", ακόμα και του Λένιν, πως "η
διαλεκτική της ιστορίας είναι τέτοια, που η θεωρητική νίκη του Μαρξισμού αναγκάζει τους εχθρούς του
να μεταμφιέζονται σε Μαρξιστές" (Λένιν: Τα ιστορικά πεπρωμένα της διδασκαλίας του Μαρξ).
Κρίμα, που σήμερα δεν ζεις, γιατί θα είχαμε να σχολιάσουμε πολλά με μια αριστερά στην εξουσία της
χώρας μας, που προσπαθεί με τους μηχανισμούς, που μετονόμασε σε θεσμούς για να μετουσιώσει το
μέσο σε σκοπό, του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού να ασκήσει αριστερή, αλλά όχι Κομμουνιστική
εξουσία "... μεταμώνια θηρεύων (‐ουσα) ακράντοις ελπίσιν" (Πίνδαρος) (... τον άνεμο μ' ελπίδες
μάταιες κυνηγώντας) (μετάφραση Γρυπάρη).
4
Έχω μπροστά μου, όμως, ζωντανή την υπομειδιούσα έκφραση του προσώπου σου, σημάδι
προσποιητής αυτάρκειας και την απάντησή σου, για έναν ακόμα ιστορικό συμβιβασμό, όπως
φαντάζομαι θα έχεις κι εσύ τη δική μου ανταπάντηση, πως ο ταξικός αγώνας και η επανάσταση δεν
γίνονται με συμβιβασμούς, γιατί τότε δεν θα ήταν ούτε αγώνας, ούτε επανάσταση και κατά τον Λένιν
στους 100 κομμουνιστες, οι σαράντα είναι αγύρτες, οι 59 αφελείς και ένας μόνο πραγματικός
μπολσεβίκος και ευτυχώς, δεν περιλαμβάνει τους αριστερούς στους κομμουνιστές, δικαιώνοντας την
άποψή μου περί μέρους και όλου.
Όπως, ακόμα, έχω μπροστά μου την αίσθηση που σου προκάλεσε μια σκέψη μου σε ανύποπτο χρόνο,
το 2000, από μια επιστολή μου σε έναν μοναχό με τίτλο "Από την παρ' ολίγον Ελλάδα" και υπότιτλο
"Αντίλογος στην ευρωαγυρτεία και τον πνευματικό νεοπλουτισμό", που είχαμε την ατυχία να δικαιωθεί
μετά μια εικοσαετία:
"Το πέρασμα στο διεθνιστικό καπιταλισμό (ιμπεριαλισμό) δεν θα ήταν δυνατόν να διασφαλίσει την
ευημερία της νέας τάξης με εθνικά μέσα, όπως ο έλεγχος των πολιτικών ελευθεριών, αλλά με
παγκοσμιοποιημένους μηχανισμούς, όπως ο έλεγχος των κοινωνικών και οικονομικών ελευθεριών, που
επιβάλλονται χωρίς να απειλείται με άμβλυνση η ψευδαίσθηση της δημοκρατίας".
Αυτή η ψειδαίσθηση της δημοκρατίας σε οδήγησε στο θάνατο.
Όπως έλεγε ο Freud, απέναντι σ' ένα νεκρό έχουμε μια ιδιαίτερη στάση θαυμασμού, ‎
όπως σε κάποιον
που τελείωσε ένα δύσκολο έργο, πολύ περισσότερο που εσύ φίλε μου τελείωσες το έργο αυτό με έναν
πανηγυρικό τρόπο, σαν ένα Μπετοβενικό crescendo, διαγράφοντας μόνος σου μια άλλη μικροαστική
συνήθεια, αμάλγαμα βιολογικής, θρησκευτικής και κοινωνικής γελοιότητας, που συνηθίζουν να την
αποκαλούν, ακόμα, ζωή.
Κι έτσι δικαίωσες και τον Bertolt Brecht, αψηφώντας το θάνατο περισσότερο από μια ανεπαρκή και
ανάπηρη ζωή, ίσως και το λόγο του Σεφέρη, πως "οι παλιοί νεκροί ξεφύγαν σπο τον κύκλο και
χαμογελάνε μέσα σε μια παράξενη ησυχία".‎
Φέτος, περιμένοντας τη μέρα της γιορτής σου στις 25 Απριλίου, φίλε μου Μάρκο, γιατί συνεχίζεις να
είσαι φίλος μου, όπως μας δίδαξε ο Jean ‐ Paul Sartre, λέγοντας πως "ο θάνατος δεν είναι τίποτα άλλο,
παρά η συνέχιση της ζωής χωρίς εμένα" και στην περίπτωσή μας χωρίς εσένα, αποφάσισα να γράψω
αυτό το σημείωμα.
Το ξέρω πως αν επικαλεστώ τον Στάλιν, που έλεγε πως "ο θάνατος λύνει όλα τα προβλήματα, γιατί αν
δεν υπάρχουν άνθρωποι,  δεν υπάρχουν προβλήματα", ορισμένοι θα χαμογελάσουν με τον παιδικό
μου επαναστατικό ρομαντισμό, όπως τότε που με τη νεανική μας αθωότητα βλέπαμε καθαρά και χωρίς
ιδεολογικούς συμβιβασμούς να σκοτώνεται το τέρας της Ευρώπης, όχι όμως, και η σκύλα που το
γέννησε και που κατά τον Bertolt Brecht είναι πάλι σε οργασμό.
Πάντως, σε σένα ο θάνατος έλυσε όλα τα προβλήματα, που φορτώθηκες από τον οικονομικό φασισμό,
αυτή την εξουσία της έκτακτης ανάγκης, κατά τον προσφιλή μας Νίκο Πουλαντζά, με τον οποίο
Πουλαντζά σε συνέδεαν πολλά, τον οικονομικό, λοιπόν, φασισμό, που έκανε τακτικό δόγμα και
ευρωπαϊκό κεκτημένο την πείνα, μετασχηματίζοντας τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό σε οικονομικό
σκοταδισμό και ήδη η γηραιά ήπειρος γέμισε με τις πτωματικές υποστάσεις της ανεργίας.
5
Γνωρίζαμε πολύ καλά, πως ο φασισμός είναι ένας, που απλά μετέρχεται διαφορετικά μέσα για την
επιβολή του, άλλοτε ιδεολογικά, άλλοτε πολιτικά, άλλοτε στρατιωτικά και άλλοτε οικονομικά.
Όπως, επίσης, γνωρίζαμε πολύ καλύτερα, πως ο φασισμός, σύμφωνα με τον Jean ‐ Paul Sartre, δεν
εξαρτάται από τον αριθμό των θυμάτων του, αλλά από τον τρόπο που τα σκοτώνει.
Και ως πρώην γιατρός μπορώ να βεβαιώσω, ακόμα και αυτούς που αμφιβάλλουν, ότι ο θάνατος της
στρατιωτικής βίας είναι λιγότερο επαχθής από αυτόν της οικονομικής, αφού ο πρώτος έχει, συνήθως,
τα χαρακτηριστικά ενός στιγμιαίου εγκλήματος, ενώ στο δεύτερο το έγκλημα είναι διαρκές, ενέχοντας
ως "πρωτογενές πλεόνασμα" της ιδεολογίας του τη διαστροφή του σαδισμού.
Σκέφτηκα, για να μη δυσαρεστήσω τη la gauche caviar, όπως την αποκαλούσα για να σε πειράξω και
στην οποία ήταν συχνά στραμμένη η σκέψη σου, αλλά όχι πιστεύω και η καρδιά σου, που θεωρεί
πολιτισμικό κεκτημένο την αποσταλινοποίηση, αφού δεν διδάχτηκε τίποτα από τη διαλεκτική του
ιστορικού υλικού, να επικαλεστώ μόνο τον Αισχύλο ‎
"θάνατος των ανηκέστων κακών ιατρός", αλλά δεν
μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να περιοριστώ στην παρελθοντολογία των επών, χωρίς να
θυμηθώ το λάθος του Στάλιν, ως ένα έγκλημα που δεν έκανε, όπως το περιγράφω σε παλιότερο σχόλιό
μου:
[Τετάρτη, 25 Ιουνίου 2014
ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΣΤΑΛΙΝ
Ιωσηφ Βησσαριονοβιτς Σταλιν, ηρθε, νομιζω, η ωρα να σου καταλογισω ενα λαθος και το θυμηθηκα
γραφοντας προσφατα ενα σημειωμα στο οποιο καταγραφω ενα αστειο για σενα και τις περδικες, που
αναφερει ο Milan Kundera στο βιβλιο του La fête de l' insignifiance (Η γιορτη της ασημαντοτητας).
Ιωσηφ Βησσαριονοβιτς Σταλιν, οταν μπηκες νικητης ‐ τροπαιοφορος στη σιχαμερη χωρα των
εγκληματιων ναζιστων, δεν γνωριζες τη γερμανικη ισοδυναμια, αυτη που σημερα στη χωρα μου
χαρακτηριζουν οι κληρονομοι της χωρας αυτης ως "ισοδυναμα μετρα", ισως, γιατι ειχες περισσοτερο,
απο οτι πιστευουν μερικοι, ανθρωποκεντρικη αποψη για τους Κομμουνιστες, λεγοντας πχ στον
επικηδειο, που εκφωνησες στην κηδεια του Λενιν, πως "εμεις οι κομμουνιστες δεν ειμαστε κοινοι
ανθρωποι, ειμαστε φτιαγμενοι απο αλλη παστα".
Ιωσηφ Βησσαριονοβιτς Σταλιν, παραφραζοντας, ομως, μια αλλη σου αποψη, πως "ο θανατος λυνει ολα
τα προβληματα, γιατι αν δεν υπαρχουν ανθρωποι, δεν υπαρχουν προβληματα" σε "ο θανατος λυνει ολα
τα προβληματα, γιατι αν δεν υπαρχουν Γερμανοι, δεν υπαρχουν προβληματα", θα μπορουσες καλλιστα
να αποδωσεις την αρμοζουσα τιμη στα πενηντα εκατομμυρια των θυματων τους και συμφωνα με τη
γερμανικη αντιληψη της ισοδυναμιας, των ισοδυναμων μετρων, να ανταποδωσεις με τον ιδιο αριθμο
θυματων Γερμανων, ισως και μεγαλυτερο, λογω των δικαιωματων σου ως νικητη, απαλλασοντας
οριστικα την Ευρωπη απο τα δεινα τους.
Ιωσηφ Βησσαριονοβιτς Σταλιν, σημερα, οι Ελληνες ζωντας στη χωρα μας αυτα τα δεινα της συγχρονης
γερμανικης οικονομικης ναζιστικης κατοχης, θα δικαιωναμε την πραξη σου, επικαλουμενοι τα λογια
σου, πως "ο θανατος ενος ανθρωπου ειναι τραγωδια, ενω η εξοντωση εκατομμυριων ειναι στατιστικη",
ισοδυναμο μετρο των πενηντα εκατομμυριων θυματων, ενα, δηλαδη, απλως "προγραμμα" ή
"προγραμμα μεταρρυθμισεων", οπως το αποκαλουν και το εφαρμοζουν σημερα οι Γερμανοι.
6
Ενα "προγραμμα μεταρρυθμισεων" θανατου, μιγμα των διαστροφων του μεταρρυθμιστικου
Λουθηρανισμου και προγραμματικου Χιτλερισμου.
Εξαλλου, ο Γερμανος ψυχαναλυτης Erich Fromm ειπε με διαφορετικα λογια, πως "τον δεκατο ενατο
αιωνα το προβλημα ηταν οτι πεθανε ο Θεος, ενω τον εικοστο αιωνα οτι πεθανε ο ανθρωπος".
Tον εικοστο πρωτο αιωνα πεθανε και ο ανθρωπισμος και η πατριδα του Γερμανου ψυχαναλυτη φερει
ενα μεγαλο μερος της ευθυνης του θανατου του ανθρωπου και του ανθρωπισμου.
Εξαλλου, στις χωρες του υπαρκτου καπιταλισμου πεθανε η ιδεα του ανθρωπου.
Στη Γερμανια, εκτος απο την ιδεα, δολοφονηθηκε και ο ιδιος ο ανθρωπος.
Ιωσηφ Βησσαριονοβιτς Σταλιν ολοι σε κατηγορουν για "εγκληματα" που δηθεν εκανες και κανείς γι'
αυτο που δεν εκανες.
Προσωπικα, παρα το παραπονο μου, οτι δεν δικαιωσες τα θυματα του ναζισμου, με τα κριτηρια της
ισοδυναμιας, δεν επαψα να σ' ευγνωμονω, που ελευθερωσες τον πατερα μου απο το γερμανικο
στρατοπεδο συγκεντρωσης του θανατου, το Μαουτχαουζεν, οπου "απολαυσε" για πανω απο δυο
χρονια τη γερμανικη "φιλοξενια" ως πολιτικος κρατουμενος, οπως απολαμβανουμε κι εμεις σημερα τη
γερμανικη "αλληλεγγυη" ως οικονομικοι κρατουμενοι στο στρατοπεδο συγκεντρωσης του ευρω, που
σχεδιαστηκε και κατασκευαστηκε με την ιδια διαστροφη μ' αυτη που σχεδιαστηκε και
κατασκευαστηκε* το Μαουτχαουζεν και το Αουσβιτς και ολα τα αλλα "ευαγη" ιδρυματα του
γερμανικου πολιτισμου της κανιβαλικης ανθρωποωμοφαγιας].
Μάρκο φίλε μου
Σε λίγες μέρες και με την ευκαιρία του τέλους του πολέμου, που παραφράζοντας τον Alain Resnais, θα
έλεγα, του πολέμου που δεν τελείωσε, θα τιμήσω τον πατέρα μου κι εσένα με ένα σεμινάριο μουσικής
ανάλυσης με θέμα "Ανθρωπισμός και Βαρβαρότητα", θύματα της οποίας βαρβαρότητας υπήρξατε και
οι δύο σας και στο οποίο σεμινάριο θα αναλύσω αισθητικά και δομικά δύο έργα του δασκάλου μας της
μουσικής πρωτοπορίας Olivier Messiaen, το Quatuor pour la fin du Temps και το Et exspecto
resurrectionem mortuorum. Εξάλλου, θύμα της ίδιας βαρβαρότητας ήταν και ο συνθέτης, που το
πρώτο, μάλιστα, έργο το έγραψε ως κρατούμενος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Θα τιμήσω, λοιπόν, τον πατέρα μου κι εσένα. Τον πατέρα μου ως πολιτικό κρατούμενο του
στρατοπέδου συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν κι εσένα ως "τρόφιμο", χωρίς τροφή, του στρατοπέδου
συγκέντρωσης του ευρώ, που εκτός από ένα μέσο οικονομικής καταστολής είναι και ένα μέσο ηθικής
και πολιτικής χειραγώγησης της κοινωνικής συνείδησης, έχοντας στην πραγματικότητα τα ίδια
χαρακτηριστικά με αυτά που έδινε ο Umberto Eco, λέγοντας πως "στις μέρες μας μόνο οι ηλίθιοι
κάνουν δικτατορίες με τανκς από τη στιγμή που υπάρχει η τελεόραση", ανεξάρτητα, τελικά, αν και αυτή
έγινε, τουλάχιστον στη χώρα μας, καταφύγιο ηλιθίων και εκτός από αυτή υπάρχει και το ευρώ, που
προφυλάσσει τους κατακτητές από την ηλιθιότητα της δικτατορίας.
Βέβαια, έχω επίγνωση, πως η κίνησή μου να σας τιμήσω με αυτόν τον τρόπο, είναι πράξη δειλίας, γιατί
η τιμή κάποιων που έδωσαν το αίμα και τη ζωή τους πρέπει να γίνεται με τα ίδια μέσα και δεν το
δηλώνω αυτό, απλά, με το άλλοθι, πως δεν τα διαθέτω, αλλά καταλογίζω στον εαυτό μου την
πρέπουσα ευθύνη, πως δεν έχω την αρετή και τη τόλμη να τα διαθέσω, ζητώντας σας συγγνώμη για την
ανανδρεία μου αυτή.
7
Στην ιατρική είχα μάθει, πως τα ερυθρά αιμοσφαίρια αποτελούν το 25% των συνολικών μας κυττάρων,
γεγονός που σημαίνει πως η κόκκινη ιδεολογία μας εκτός από ιδεολογικό είναι και ένα βιολογικό
προνόμιο.
Κι εσύ Μάρκο μου έδωσες το δικαίωμα αυτό, να μαζέψω ένα ‐ ένα τα εκατομμύρια των εκατομμυρίων
των ερυθρών αιμοσφαιρίων του βιολογικού και ιδεολογικού σου αίματος στον τόπο του δραματικού
θανάτου σου, μεταμοσχεύοντάς τα στη συνείδησή μου ως εκατομμύρια εκατομμυρίων μίσους για την
Ευρώπη και τους Ευρωπαίους, που σε σκότωσαν, που σκότωσαν τους γονείς και τους παππούδες μας
και θέλουν σήμερα να επιβάλλουν ως φίλους και χωρίς να μας ρωτήσουν αυτούς τους δολοφόνους
μας, χαράζοντας ακόμα πιο βαθιά στη μνήμη μου πάνω από το λουτρό του αίματος σου το λόγο του
Αισχύλου "μέμνησο λουτρών οις ενοσφίσθης" (θυμήσου τα λουτρά που σε σκότωσαν), που στο
"Μυθιστόρημα" του Σεφέρη ο ποιητικός λόγος έγινε πιο τραγικός:
"Δὲν ἔχω ἄλλη δύναμη
τὰ χέρια μου χάνουνται καὶ μὲ πλησιάζουν
ἀκρωτηριασμένα".
Ποια οικονομική σκοπιμότητα αυτού του κακοήθους μορφώματος της παρά φύσιν ΕΕ είναι ανώτερη
από την εθνική μας συνείδηση και την ηθική της ιστορίας μας;
Πόσο ακόμα θα ρυμουλκεί την τεχνητή συνείδηση των βολεμένων Ελλήνων, των πακετοφάγων, εκείνη
η συνθηματική αθλιότητα του λεγόμενου "εθνάρχη", πως "ανήκουμε στη Δύση";
Δεν ανήκουμε στην Καραμανλική μπουρδοβλακεία της Δύσης, αλλά στη Σεφέρεια Ανατολή "...
γεννήθηκα στην ελληνική ορθόδοξη παράδοση, στην παράδοση των μεγάλων Πατέρων της Ανατολής,
αυτή ήταν η μοίρα μου".
Ο Σεφέρης το 1949 έλεγε:
"Το δίλημμα είναι αμείλικτο: είτε θ' αντικρύσουμε το δυτικό πολιτισμό, που είναι κατά ένα μέρος και
δικός μας, μελετώντας με λογισμό και νηφάλιο θάρρος τις ζωντανές πηγές του ‐ και αυτό δεν βλέπω
πως μπορεί να γίνει αν δεν αντλήσουμε τη δύναμη από τις δικές μας ρίζες και χωρίς ένα συστηματικό
μόχθο για τη δική μας παράδοση, είτε θα του γυρίσουμε τις πλάτες και θα τον αγνοήσουμε, αφήνοντάς
τον να μας υπερφαλαγγίσει, με κάποιο τρόπο από τα κάτω, με τη βιομηχανοποιημένη, την αγοραία τη
χειρότερη μορφή της επίδρασης του" και το 1961 σε συμπληρωματική σημείωση παρατηρούσε "Αυτού
του είδους το υπερφαλάγγισμα έχει σήμερα (1961) προχωρήσει απελπιστικά και ανεμπόδιστα"
(Δοκιμές).
Φαντάζομαι αν ζούσε σήμερα ο Σεφέρης, θα είχε αναθωρήσει τη βασική σκέψη του, πως δηλαδή ο
δυτικός πολιτισμός δεν έχει καμία σχέση με τον Ελληνικό, γιατί η Ελλάδα ήταν εχθρός του ναζισμού και
του φασισμού, που αποτελούν Ευρωπαϊκό προνόμιο σε κάθε μορφή βίας που ασκούν, άλλοτε
στρατιωτικής και άλλοτε οικονομικής, όπως επίσης δεν έχει καμία σχέση η Ελληνική λεβεντιά και
περηφάνια, που καταρακώθηκαν από ευρωπροσκυνημένους νενέκους, με την ευρωυποκρισία.
Τι σχέση μπορεί να έχει ακόμα μια γερμανική Allemande ή μια γαλλική Courante με έναν Καλαματιανό,
που κουβαλάει κατά τον Θρασύβουλο Γεωργιάδη τις καταβολές του Δάκτυλου (‐υυ), ή έναν Τσάμικο;
* Επεξήγηση από άλλο σχόλιό μου στις 27 Μαρτίου του 2013 με τίτλο:
8
O ΟΡΝΙΘΩΝΑΣ (ΚΟΤΕΤΣΙ) TΟΥ ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΡΟΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΝΑΖΙΣΜΟΥ
.....................................................
[Οταν βρισκομαι στο Παρισι, αναμεσα στις τρεχουσες απολαυσεις και τις προσωπικες αναμνησεις, η
μνημη μου σερνεται παντα στο αρμα των Jean ‐ Paul Sartre και Michel Foucault στη φιλοσοφια και των
Olivier Messiaen και Jean Barraqué στη μουσικη.
Απο καιρο, λοιπον, χαρακτηρισα το Euro Group ως τη συγχρονη Gestapo του οικονομικου ναζισμου,
θεματοφυλακα της Αρειας οικονομικης αντιληψης της Γερμανικης Ευρωπαικης Ενωσης.
Πριν λιγο διαβασα πως ο Jeroen Dijsselbloem, προεδρος του Euro Group και υπουργος οικονομικων της
Ολλανδιας, μια πολιτικη μετριοτητα πληθωριστικης οικονομικης βλακειας, ειναι αγρονομος.
Στο μυαλο μου, σχεδον αντανακλαστικα, αναδυθηκαν τα λογια του Foucault απο το εργο του Sade,
sergent du sexe, που αφορουν τον Heinrich Luitpold Himmler, αρχηγο (Reichsführer) των SS
(Schutzstaffel), εναν αλλον αγρονομο πρωτοπορο του ναζισμου:
"Ο ναζισμος δεν επινοηθηκε απο μεγαλους τρελους του ερωτισμου του 20ου αιωνα, αλλα απο
σιχαμερους μικροαστους.
Ο Himmler ηταν αγρονομος με συζυγο μια νοσοκομα.
Τα στρατοπεδα συγκεντρωσης δημιουργηθηκαν ως νοσηρη φαντασιωση μιας νοσοκομας και ενος
μελετητη ορνιθωνων.
Νοσοκομειο και κοτετσι ηταν η υποσυνειδητη φαντασιωση των στρατοπεδων συγκεντρωσης].
Σήμερα, το λεγόμενο "πρόγραμμα" στη χώρα μας το αποκαλούν "σωτηρία", προφανώς, όχι ως μια
φαντασίωση, αλλά ως μία συνειδητή πράξη ταξικής και κοινωνικής βίας  νοσοκομείου και ορνιθώνα
κατήχησης, δημιούργημα ενός παράλυτου ασθενούς και μιας κομπλεξικής παπαδοκόρης, βάζοντας τον
Έλληνα "ασθενή" άλλοτε στον Αμερικανικό γύψο, εξάλλου οι συνταγματάρχες ήταν εμπειροτέχνες του
χειροπρακτικού καπιταλισμού και άλλοτε στη Γερμανική εντατική μονάδα του ευρώ, στην οποία οι
τραπεζίτες "θεράποντες ιατροί" είναι οι επιστήμονες του ιμπεριαλισμού.
Μάρκο φίλε μου
Κάποτε σου είχα μιλήσει για την άποψη του Proust, πως "έρχεται τόσο γρήγορα η στιγμή που δεν
υπάρχει πια τίποτα να περιμένουμε".
Σε σένα, απλά, ήρθε γρηγορότερα.
Δεν σου μίλησα, όμως, ποτέ για το μέλλον (της αγάπης) που, κατά τον Altusser, διαρκεί πολύ.
Πολύ περισσότερο, όμως, θα διαρκέσει το μίσος μου γι αυτούς που σε σκότωσαν.
Μάρκο φίλε μου
Θα κλείσω με μια άποψη ενός οικονομολόγου, του Keynes, πως "μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι
νεκροί".
9
Εσένα σε σκότωσε το μεσοπρόθεσμο και η Ευρώπη προσπαθεί να μας πείσει, ακριβώς για το αντίθετο
από αυτό που έλεγε ο Keynes, προσπαθεί να μας πείσει, δηλαδή, πως όλοι οι Έλληνες μακροπρόθεσμα
είμαστε ζωντανοί" και υπάρχουν τόσοι ηλίθιοι, που τους πιστεύουν ακόμα, γιατί απλά είναι ηλιθιότητα
να θεωρείς τη ζωή προσδοκία του μέλλοντος.
Ο Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς (4ος μΧ αιώνα), θρηνώντας για το θάνατο του Ελληνισμού έγραψε:
"Άρα μη θανόντες τώ δοκείν ζώμεν μόνον, Έλληνες άνδρες, συμφορά πεπτωκότες όνειρον εικάζοντες
είναι τόν βίον; ή ζώμεν ημείς, του βίου τεθνηκότος;"
(μήπως ενώ είμαστε νεκροί ζούμε κατά φαντασία, εμείς οι Έλληνες, που πέσαμε σε συμφορά,
πιστεύοντας πως η ζωή είναι όνειρο; ή ζούμε εμείς και έχει πεθάνει η ζωή;)
Να μια άλλη διάσταση ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ελλάδα, που συμπυκνώνει την πολιτισμική μας
ιδιαιτερότητα:
Η κωμωδία του "κατά φαντασία ασθενούς" Ευρωπαίου και το δράμα του κατά φαντασία ζωντανού
Έλληνα.
Σημείωση: Τα μέρη από τα παλιά μου κείμενα με πλάγια γράμματα είναι ατονικά, λόγω των δυσκολιών
που είχαν οι προηγούμενες εκδόσεις του BlackBerry στη χρησιμοποίηση των τόνων.

ΕΞΙ ΜΗΝΕΣ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ CLAUDINE…

Ο Paul Valéry έλεγε «tout le chien est dans son regard» (όλο το σκυλί είναι μέσα στο βλέμμα του), ένα βλέμμα απέραντης αγάπης και ανείπωτης θλίψης, γιατί δεν γελάει ποτέ με την υποκρισία του προσώπου, αλλά με την αρχέγονη μηχανική της ουράς του. 

Η θλίψη του είναι ένα διαρκές συναίσθημα και η χαρά του μια άδολη και αυθόρμητη κινητική ενέργεια.
Μια κινητική ενέργεια του αντιληπτού κόσμου της κλασικής μηχανικής των αισθήσεων του Αρχιμήδη και του Νεύτωνα και όχι του φαντασιακού κόσμου της κβαντομηχανικής των παραισθήσεων του Planck και του Einstein, που υποκοριστικά χαρακτηρίζεται ως σχετικότητα, γιατί ούτε η αγάπη που «είναι μόνο αγάπη» (Μανώλης Αναγνωστάκης) είναι σχετική, ούτε ο μικρόκοσμος, ούτε ο μακρόκοσμος του απείρου, ούτε ακόμα και αυτός ο ίδιος ο Θεός, έχουν συναισθήματα.
Έξι μήνες από το χαμό της CLAUDINE, δεν μπορώ παρά να επιβεβαιώσω τον Ελύτη που ελεγε, πως είναι διγαμία να αγαπάς και να ονειρεύεσαι.
Έτσι, για να μείνει μόνη, άδολη και ακέραιη η αγάπη μου προς αυτήν, έπαψα να ονειρεύομαι, δραπετεύοντας από τον εαυτό μου, όπως ακριβώς απαιτεί την αγάπη και ο Baudelaire.
Κλείνοντας το σημείωμα αυτό αναλογίζομαι τα λόγια του Sartre, πως μπορεί να υπάρξουν καλύτερες εποχές, αλλά αυτή είναι η δική μας και η δική μας εποχή CLAUDINE πέρασε, γεγονός που σημαίνει, πως δεν νοιάζομαι για τις καλύτερες, που, σίγουρα, χωρίς εσένα δεν θα υπάρξουν.