"Γιατι και το τραγουδι το φορτωσαμε με τοσες μουσικες που σιγα-σιγα βουλιαζει.
Και την τεχνη μας τη στολισαμε τοσο πολυ που φαγωθηκε απο τα μαλαματα στο προσωπο της" (Σεφέρης)
Οταν ημουν νεος μ' εκνευριζαν στις συναυλιες αυτοι που δεν ηξεραν που να χειροκροτησουν, που διακοπτωντας με βαρβαρικα χειροκροτηματα μια κλασικη φορμα, πχ σονατα, συμφωνια, κοντσερτο, κουαρτετο κλπ, κλπ, βυθιζαν στην ορατη απογνωση τον μαεστρο, ο οποιος χειρονομωντας απαξιωτικα με τον κωλο στραμμενο στους μουσιβεβηλους προσπαθουσε να τους αποτρεψει, χωρις να χανει, ομως, την ευκαιρια, κατα το δογμα "το τερπνον μετα του ωφελιμου", στο τελος της πρωτης κινησης να σκουπιζει τον ιδρωτα του, που διαφορετικα κινδυνευε να τον οδηγησει σε κοινο κρυολογημα ή και πνευμονια στην αργη
κινηση...
Γυριζα, λοιπον, και τους κοιταζα κι εγω με ολη την περιφρονηση και την υποτιμηση που μου ειχε καλλιεργησει η αυτοπεποιθηση της μουσικης μου παιδειας, εχοντας το πλεονεκτημα της γνωσης του χρονου της παλαμιαιας επιδοκιμασιας (χειροκροτημα) ή αποδοκιμασιας (μουτζα) ή ακομα και της απαξιωτικης ιαχης αποδοκιμασιας του "ου".
Ευτυχως, που αυτοι που δεν ηξεραν που να χειροκροτησουν γνωριζαν, ως καλοπροαιρετοι ακροατες, μονο τον αυθορμητισμο της επιδοκιμασιας, γιατι διαφορετικα η αισθητικη της αποδοκιμασιας κινδυνευε να γινει επιθετικος στρατος αισθητικης επαναστασης, οπως συμβαινει συχνα στη Γαλλια, που σε αιθουσες της μουσικης πρωτοποριας δεν δισταζουν την ηχηρη αποδοκιμασια, οταν η πρωτοπορια μηρυκαζει την οπισθοπορεια...
(Ορθογραφικο παραδοξο: Στη λεξη "πρωτοπορια" το συνθετικο της "ποριας" συνηθιζεται με ι, προφανως λογω ανωτερας βιας, ενω στη λεξη "οπισθοπορεια", το ιδιο συνθετικο συνηθιζεται με ει, προφανως λογω κατωτερας ελευθεριας)
Καποτε στο "αντρο" της μουσικης πρωτοποριας των Παρισιων, που μετακομισε απο το IRCAM του Κεντρου Georges Pompidou στη Cité de la musique, βρεθηκα στη δυσκολη θεση να ενθαρρυνω Ρωσο δημιουργο, του οποιου η μουσικη πρωτοπορια δεν επεισε τους Γαλλους, αποδιδοντας απο μερους μου την ευθυνη στον συνηθη ενοχο της ιστοριας, τον Σταλιν, αφου οπως του ειπα τοτε, αν δεν υπηρχε ο Σταλιν δεν θα ειχε γνωρισει (ο δημιουργος της μουσικης εννοω και οχι ο Σταλιν ως δημιουργος των κακων του ουρανου, της γης, των ορατων τε και αορατων) τοσο καθυστερημενα την πρωτοπορια, ωστε να ειναι εκτος εποχης στη Γαλλια, ενω απο την αλλη αν σημερα ζουσε ο μεγαλος πατερουλης (ο Σταλιν για τους περι τον κομμουνισμο ανιστορητους) θα τον προστατευε (τον μουσικο δημιουργο εννοω) με την απαγορευση της εξαγωγης του Ρωσικου φορμαλισμου στη Γαλλια.
Να ζει, λοιπον, ή να μη ζει; (ο Σταλιν εννοω).
Αν ζουσε, τουλαχιστον, σημερα δεν θα υπηρχε η ναζιστοκρατουμενη Ευρωπη, γιατι ο Κοκκινος Στρατος ηταν κοκκινος και στρατος και ηξερε να προστατευει τον ανθρωπο απο τα κτηνη και να τιμα με την τιμη των οπλων και οχι των τραπεζικων ομολογων τον ανθρωπισμο, στελνοντας στον αγυριστο τη ναζιστικη κτηνωδια και τα κτηνη των Ουραλιων.
Αργοτερα, για να επανελθω στο κυριο θεμα του σχολιου μου, αισθανομουν αηδια γι' αυτους που ηξεραν, που να μη χειροκροτησουν, αδειαζοντας το δηλητηριο της αλαζονειας τους με μια ματια προσποιητης απογνωσης στους πρωτους.
Σημερα, δεν ανεχομαι τους αποστειρωμενους φιλομουσους, πχ του "Καθεδρικου Ναου" της μουσικης των Jean Nouvel (αρχιτεκτονα) και Russell Johnson (ειδικου της ακουστικης) του KKL (προσοχη δεν αφορα τον κομματικο Καθεδρικο του ΚΚΕ στον Περισσο, αλλα το συντομογραφικο του Das Kultur und Kongresszentrum Luzern), που ξερουν με ακριβεια ελβετικου ρολογιου που να χειροκροτησουν, αναγοντας την επιδοκιμασια σε μετακαταληκτικο μερος της φορμας, μια coda μετα τη coda.
Ειναι στιγμες που μακαριζω αυτους που βρισκουν την αισθητικη πληροτητα και την πνευματικη αυταρκεια και χειροκροτουν στο τελος της πρωτης κινησης μιας κλασικης φορμας, οπου βεβαια τελειωνει ουσιαστικα και η φορμα της σονατας, στο τελος της δευτερης - αργης κινησης, οπου ολοκληρωνεται η αισθητικη αντιθεση ή ακομα και στο τελος του μινουετο - τριο - μινουετο ή του σκερτσο - τριο - σκερτσο, οπου παιρνει τελος και το παιχνιδι των εντυπωσεων της ευγενειας της αριστοκρατιας του Απολυταρχισμου και η συγκρουση της με την επερχομενη ηγεμονια του Διαφωτισμου, χωρις να περιμενουν τη φλυαρια του τελικου ροντο, ακομα και την υβριδικη φορμα της σονατας ροντο, στην οποια ο Beethoven νοθευσε την κλασικη φορμα της σονατας με ολιγο ροντο, βαζοντας ξανα απο την πισω πορτα ενα ΜπαροκικοΡοκοκο ψευτικο στολιδι, που ειχε βγαλει απο την μπροστινη, αντικαθιστωντας στην τριτη κινηση της επεισοδιακης φορμας το αριστοκρατικο μινουετο με το αταξικο σκερτσο.
Εξαλλου, το μισος του Beethoven για την κλασικη φορμα της σονατας ηταν δεδομενο και αποκαλυφτηκε ασυγκρατητο, οταν τη βασανισε σφυροκοπωντας τη σαδιστικα στην 29η σονατα Op. 106 σε ΣΙ υφεση μειζονα, γνωστη ως Große Sonate für das Hammerklavier, συντομογραφικα Hammerklavier σονατα, κατορθωνοντας να τη διαλυσει με τα τελευταια εργα του, πχ τις τελευταιες σονατες του για πιανο, τις οποιες δεν διστασε να βιασει με το τεχνικο Μπαροκικο ανοσιουργημα - δονητη της φουγκας, σε μια επαφη τριτου τυπου, την τελευταια συμφωνια του, γνωστη και ως ενατη, που με το εξαδικο συστημα αριθμησης θα ηταν εξηκοστη ενατη, δηλαδη 69η, στην οποια ανοιξε τα ποδια μιας κλασικης ντροπαλης παρθενου, εισαγοντας στον κολπο και τη μητρα της τα στοματα των σολιστων και των χορωδων του Μπαροκικου ορατοριου.
Παντα ειχα την αισθηση, πως η καθαροτητα του γαλλικου κλασικισμου του Claude Perrault (1613 - 1688), αρχιτεκτονα της ανατολικης προσοψης του Λουβρου, δεινοπαθησε στα χερια των γερμανοαυστριακων μουσικων, ενος ευπειθους και υπακοου φορμαλιστη μαεστρου της αυλης των Εsterhasy, που πατουσε σε δυο βαρκες, στη βαρκα του Μπαροκ και τη βαρκα του Κλασικισμου, που καταδικασε τα περισσοτερα οργανα να παιζουν σε ταυτοφωνιες ή συνηθεστερα σε οχταβες και ενος φλυαρου και φαντασμενου χαζοχαρουμενου παιδιου θαυματος, που ευτυχως δεν προφτασε να μεγαλωσει, γραφοντας πρωιμα το Ρεκβιεμ του, τις ωρες που αφηνε το κρεβατι της συζυγου του αρχιδικαστη της Βιεννης και ο αρχιδικαστης φροντισε να τον βοηθησει, κατα την εκδοχη μιας εικονικης δικης, που εγινε πριν μερικα χρονια στο Λονδινο για να διερευνησει τα αιτια του προωρου θανατου του νεαρου κλασικου εραστη.
Η αληθεια ειναι πως στις ανησυχιες μου αυτες ειχα και τη συμπαρασταση του Γαλλου διανοητη, συγγραφεα, ποιητη και δημοσιογραφου Grégoire Lacroix, που μ' ενθαρρυνε με τα λεγομενα του:
"Απεχθανομαι την αλαζονικη βεβαιοτητα αυτων που ξερουν σε ποιο σημειο πρεπει να χειροκροτησουν σ' ενα κοντσερτο"
και ειχα, κυριως, την ποιητικη επαναστατικη φωνη του Γιαννη Ριτσου με το "Γραμμα στο Ζολιο Κιουρι", απο τις υπαιθριες "αιθουσες συναυλιων" και μαρτυριων του Αη Στρατη, τοτε, το 1950 στην μεταεμφυλιακη Ελλαδα, που τα "εθνικα μιασματα" βιωναν τη βια της εξοριας, οπως σημερα τα "οικονομικα μιασματα" βιωνουν τη βια της κοινωνικης εξοριας:
"Ζολιό, το ξέρω, τα τραγούδια μου
είναι χοντροκομένα κι απελέκητα,
φοράνε χοντροπάπουτσα οι στίχοι μου
με πολλές αράδες καρφιά για ν' αντέχουν στα κατσάβραχα
καθώς ανηφοράνε όλο το θάνατο
για τη λευτεριά και την ειρήνη.
Ναι, σα χωριάτης είναι το τραγούδι μου
με μπαλωμένο βρακί
με σκισμένο πουκάμισο
με το χώμα σφηνωμένο στα νύχια του
με το πρόσωπο σκαμένο απ' την αλμύρα και τον ήλιο
απ' τον καημό κι απ' την ελπίδα κι απ' την αγάπη
και μ΄ ένα κόκκινο γαρύφαλλο στ' αυτί του
- κοίτα πως σφίγγει ο στίχος μου μέσα στα δάχτυλά του την καρδιά μου
όπως σφίγγει ο χωριάτης το σκούφο του
μπαίνοντας κι αυτός στο Συνέδριό σας
μπαίνοντας για να πει κι αυτός δυο λόγια
για τη λευτεριά και την ειρήνη".
Μονο ενα τραγουδι που, κατα την εκφραση του ποιητη, ανηφοραει το θανατο κι' ενας λαος που το ακολουθει μπορουν θα φτασουν στην πυλη και τη δοξα του θανατου, για τη λευτερια και την ειρηνη.
Και την τεχνη μας τη στολισαμε τοσο πολυ που φαγωθηκε απο τα μαλαματα στο προσωπο της" (Σεφέρης)
Οταν ημουν νεος μ' εκνευριζαν στις συναυλιες αυτοι που δεν ηξεραν που να χειροκροτησουν, που διακοπτωντας με βαρβαρικα χειροκροτηματα μια κλασικη φορμα, πχ σονατα, συμφωνια, κοντσερτο, κουαρτετο κλπ, κλπ, βυθιζαν στην ορατη απογνωση τον μαεστρο, ο οποιος χειρονομωντας απαξιωτικα με τον κωλο στραμμενο στους μουσιβεβηλους προσπαθουσε να τους αποτρεψει, χωρις να χανει, ομως, την ευκαιρια, κατα το δογμα "το τερπνον μετα του ωφελιμου", στο τελος της πρωτης κινησης να σκουπιζει τον ιδρωτα του, που διαφορετικα κινδυνευε να τον οδηγησει σε κοινο κρυολογημα ή και πνευμονια στην αργη
κινηση...
Γυριζα, λοιπον, και τους κοιταζα κι εγω με ολη την περιφρονηση και την υποτιμηση που μου ειχε καλλιεργησει η αυτοπεποιθηση της μουσικης μου παιδειας, εχοντας το πλεονεκτημα της γνωσης του χρονου της παλαμιαιας επιδοκιμασιας (χειροκροτημα) ή αποδοκιμασιας (μουτζα) ή ακομα και της απαξιωτικης ιαχης αποδοκιμασιας του "ου".
Ευτυχως, που αυτοι που δεν ηξεραν που να χειροκροτησουν γνωριζαν, ως καλοπροαιρετοι ακροατες, μονο τον αυθορμητισμο της επιδοκιμασιας, γιατι διαφορετικα η αισθητικη της αποδοκιμασιας κινδυνευε να γινει επιθετικος στρατος αισθητικης επαναστασης, οπως συμβαινει συχνα στη Γαλλια, που σε αιθουσες της μουσικης πρωτοποριας δεν δισταζουν την ηχηρη αποδοκιμασια, οταν η πρωτοπορια μηρυκαζει την οπισθοπορεια...
(Ορθογραφικο παραδοξο: Στη λεξη "πρωτοπορια" το συνθετικο της "ποριας" συνηθιζεται με ι, προφανως λογω ανωτερας βιας, ενω στη λεξη "οπισθοπορεια", το ιδιο συνθετικο συνηθιζεται με ει, προφανως λογω κατωτερας ελευθεριας)
Καποτε στο "αντρο" της μουσικης πρωτοποριας των Παρισιων, που μετακομισε απο το IRCAM του Κεντρου Georges Pompidou στη Cité de la musique, βρεθηκα στη δυσκολη θεση να ενθαρρυνω Ρωσο δημιουργο, του οποιου η μουσικη πρωτοπορια δεν επεισε τους Γαλλους, αποδιδοντας απο μερους μου την ευθυνη στον συνηθη ενοχο της ιστοριας, τον Σταλιν, αφου οπως του ειπα τοτε, αν δεν υπηρχε ο Σταλιν δεν θα ειχε γνωρισει (ο δημιουργος της μουσικης εννοω και οχι ο Σταλιν ως δημιουργος των κακων του ουρανου, της γης, των ορατων τε και αορατων) τοσο καθυστερημενα την πρωτοπορια, ωστε να ειναι εκτος εποχης στη Γαλλια, ενω απο την αλλη αν σημερα ζουσε ο μεγαλος πατερουλης (ο Σταλιν για τους περι τον κομμουνισμο ανιστορητους) θα τον προστατευε (τον μουσικο δημιουργο εννοω) με την απαγορευση της εξαγωγης του Ρωσικου φορμαλισμου στη Γαλλια.
Να ζει, λοιπον, ή να μη ζει; (ο Σταλιν εννοω).
Αν ζουσε, τουλαχιστον, σημερα δεν θα υπηρχε η ναζιστοκρατουμενη Ευρωπη, γιατι ο Κοκκινος Στρατος ηταν κοκκινος και στρατος και ηξερε να προστατευει τον ανθρωπο απο τα κτηνη και να τιμα με την τιμη των οπλων και οχι των τραπεζικων ομολογων τον ανθρωπισμο, στελνοντας στον αγυριστο τη ναζιστικη κτηνωδια και τα κτηνη των Ουραλιων.
Αργοτερα, για να επανελθω στο κυριο θεμα του σχολιου μου, αισθανομουν αηδια γι' αυτους που ηξεραν, που να μη χειροκροτησουν, αδειαζοντας το δηλητηριο της αλαζονειας τους με μια ματια προσποιητης απογνωσης στους πρωτους.
Σημερα, δεν ανεχομαι τους αποστειρωμενους φιλομουσους, πχ του "Καθεδρικου Ναου" της μουσικης των Jean Nouvel (αρχιτεκτονα) και Russell Johnson (ειδικου της ακουστικης) του KKL (προσοχη δεν αφορα τον κομματικο Καθεδρικο του ΚΚΕ στον Περισσο, αλλα το συντομογραφικο του Das Kultur und Kongresszentrum Luzern), που ξερουν με ακριβεια ελβετικου ρολογιου που να χειροκροτησουν, αναγοντας την επιδοκιμασια σε μετακαταληκτικο μερος της φορμας, μια coda μετα τη coda.
Ειναι στιγμες που μακαριζω αυτους που βρισκουν την αισθητικη πληροτητα και την πνευματικη αυταρκεια και χειροκροτουν στο τελος της πρωτης κινησης μιας κλασικης φορμας, οπου βεβαια τελειωνει ουσιαστικα και η φορμα της σονατας, στο τελος της δευτερης - αργης κινησης, οπου ολοκληρωνεται η αισθητικη αντιθεση ή ακομα και στο τελος του μινουετο - τριο - μινουετο ή του σκερτσο - τριο - σκερτσο, οπου παιρνει τελος και το παιχνιδι των εντυπωσεων της ευγενειας της αριστοκρατιας του Απολυταρχισμου και η συγκρουση της με την επερχομενη ηγεμονια του Διαφωτισμου, χωρις να περιμενουν τη φλυαρια του τελικου ροντο, ακομα και την υβριδικη φορμα της σονατας ροντο, στην οποια ο Beethoven νοθευσε την κλασικη φορμα της σονατας με ολιγο ροντο, βαζοντας ξανα απο την πισω πορτα ενα ΜπαροκικοΡοκοκο ψευτικο στολιδι, που ειχε βγαλει απο την μπροστινη, αντικαθιστωντας στην τριτη κινηση της επεισοδιακης φορμας το αριστοκρατικο μινουετο με το αταξικο σκερτσο.
Εξαλλου, το μισος του Beethoven για την κλασικη φορμα της σονατας ηταν δεδομενο και αποκαλυφτηκε ασυγκρατητο, οταν τη βασανισε σφυροκοπωντας τη σαδιστικα στην 29η σονατα Op. 106 σε ΣΙ υφεση μειζονα, γνωστη ως Große Sonate für das Hammerklavier, συντομογραφικα Hammerklavier σονατα, κατορθωνοντας να τη διαλυσει με τα τελευταια εργα του, πχ τις τελευταιες σονατες του για πιανο, τις οποιες δεν διστασε να βιασει με το τεχνικο Μπαροκικο ανοσιουργημα - δονητη της φουγκας, σε μια επαφη τριτου τυπου, την τελευταια συμφωνια του, γνωστη και ως ενατη, που με το εξαδικο συστημα αριθμησης θα ηταν εξηκοστη ενατη, δηλαδη 69η, στην οποια ανοιξε τα ποδια μιας κλασικης ντροπαλης παρθενου, εισαγοντας στον κολπο και τη μητρα της τα στοματα των σολιστων και των χορωδων του Μπαροκικου ορατοριου.
Παντα ειχα την αισθηση, πως η καθαροτητα του γαλλικου κλασικισμου του Claude Perrault (1613 - 1688), αρχιτεκτονα της ανατολικης προσοψης του Λουβρου, δεινοπαθησε στα χερια των γερμανοαυστριακων μουσικων, ενος ευπειθους και υπακοου φορμαλιστη μαεστρου της αυλης των Εsterhasy, που πατουσε σε δυο βαρκες, στη βαρκα του Μπαροκ και τη βαρκα του Κλασικισμου, που καταδικασε τα περισσοτερα οργανα να παιζουν σε ταυτοφωνιες ή συνηθεστερα σε οχταβες και ενος φλυαρου και φαντασμενου χαζοχαρουμενου παιδιου θαυματος, που ευτυχως δεν προφτασε να μεγαλωσει, γραφοντας πρωιμα το Ρεκβιεμ του, τις ωρες που αφηνε το κρεβατι της συζυγου του αρχιδικαστη της Βιεννης και ο αρχιδικαστης φροντισε να τον βοηθησει, κατα την εκδοχη μιας εικονικης δικης, που εγινε πριν μερικα χρονια στο Λονδινο για να διερευνησει τα αιτια του προωρου θανατου του νεαρου κλασικου εραστη.
Η αληθεια ειναι πως στις ανησυχιες μου αυτες ειχα και τη συμπαρασταση του Γαλλου διανοητη, συγγραφεα, ποιητη και δημοσιογραφου Grégoire Lacroix, που μ' ενθαρρυνε με τα λεγομενα του:
"Απεχθανομαι την αλαζονικη βεβαιοτητα αυτων που ξερουν σε ποιο σημειο πρεπει να χειροκροτησουν σ' ενα κοντσερτο"
και ειχα, κυριως, την ποιητικη επαναστατικη φωνη του Γιαννη Ριτσου με το "Γραμμα στο Ζολιο Κιουρι", απο τις υπαιθριες "αιθουσες συναυλιων" και μαρτυριων του Αη Στρατη, τοτε, το 1950 στην μεταεμφυλιακη Ελλαδα, που τα "εθνικα μιασματα" βιωναν τη βια της εξοριας, οπως σημερα τα "οικονομικα μιασματα" βιωνουν τη βια της κοινωνικης εξοριας:
"Ζολιό, το ξέρω, τα τραγούδια μου
είναι χοντροκομένα κι απελέκητα,
φοράνε χοντροπάπουτσα οι στίχοι μου
με πολλές αράδες καρφιά για ν' αντέχουν στα κατσάβραχα
καθώς ανηφοράνε όλο το θάνατο
για τη λευτεριά και την ειρήνη.
Ναι, σα χωριάτης είναι το τραγούδι μου
με μπαλωμένο βρακί
με σκισμένο πουκάμισο
με το χώμα σφηνωμένο στα νύχια του
με το πρόσωπο σκαμένο απ' την αλμύρα και τον ήλιο
απ' τον καημό κι απ' την ελπίδα κι απ' την αγάπη
και μ΄ ένα κόκκινο γαρύφαλλο στ' αυτί του
- κοίτα πως σφίγγει ο στίχος μου μέσα στα δάχτυλά του την καρδιά μου
όπως σφίγγει ο χωριάτης το σκούφο του
μπαίνοντας κι αυτός στο Συνέδριό σας
μπαίνοντας για να πει κι αυτός δυο λόγια
για τη λευτεριά και την ειρήνη".
Μονο ενα τραγουδι που, κατα την εκφραση του ποιητη, ανηφοραει το θανατο κι' ενας λαος που το ακολουθει μπορουν θα φτασουν στην πυλη και τη δοξα του θανατου, για τη λευτερια και την ειρηνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου